"Gerçeklikle karşılaştırıldığında, bilimde vardığımız düzey ilkeldir, çocuk oyuncağıdır. Ama sahip olduğumuz en değerli şey de odur." Albert EINSTEIN
2 Mayıs 2012 Çarşamba
9 Nisan 2012 Pazartesi
Işık Hakkında Merak Ettikleriniz
1. Işık Madde İle Karşılaşınca Ne Olur?
|
Bazı varlıklar çevrelerine ışık yayar. Işık yayan varlıklara ışık kaynağı adı verilir. Kendisi ışık yayan
varlıklar doğal
ışık kaynağıdır. Doğal ışık kaynaklarına Güneş, yıldız, ateş böceği
örnek olarak verilebilir.
Işık ışınları doğrular
halinde yayılır. Işık ışınlarının yayılışını oklar çizerek gösteriniz.
Işık ışınları doğrular halinde yayılır.
Işık ışınları bir madde
ile karşılaştığında maddenin özelliğine göre farklı farklı davranır. Bazı
maddeler, içinden ışık geçmesine engel olmaz. Bazı maddeler ise ışığın geçişine
engel olur. Bazı maddeler ise üzerine düşen ışığın çarpıp geri dönmesine sebep
olur.
Düz bir cama ışık
gönderildiğinde, ışık camdan geçer. Bu şekilde içinden ışık geçen maddelere saydam madde adı verilir.
Saydam
madde
Eğer ışık yağlı kağıt gibi bir madde üzerine gönderilirse
ışığın bir kısmı kağıdın arka tarafına geçer. Işığın bir kısmını geçirip bir
kısmını bir kısmını geçirmeyen maddelere yarı saydam madde adı verilir.
Yarı saydam
madde
Işık bir tahta üzerine gönderildiğinde tahtadan
geçemez. Bu şekilde içinden ışığı geçirmeyen maddelere saydam olmayan madde veya opak madde adı
verilir.
Opak madde
Işığın bir maddeye çarpıp geldiği ortama geri dönmesine yansıma
adı verilir. Ayna gibi parlak yüzeylere gönderilen ışık yansımaya uğrar.
Bazı cisimler ışık kaynağı olmadığı halde yaydıkları ışıktan dolayı ışık
kaynağıymış gibi görünür. Bunun sebebi, bu cisimlerin üzerine düşen ışığı
yansıtmalarıdır. Örneğin Dünyamızın uydusu olan Ay’ın bir ışık kaynağı
olmamasına rağmen gökyüzünde görünme sebebi, Güneşten aldığı ışığı
yansıtmasıdır. Dünya’dan Ay’a bakarken Ay’ın yansıttığı ışığı görürüz.
Işık kaynağı olan cisimlerden çıkan ışık ışınlarının gözümüze gelmesi
sonucu bu kaynakları görebilmekteyiz. Işık kaynağı olmayan çevremizdeki
varlıkları görebilmemiz ise varlıkların üzerine düşen ışığı yansıtmalarından
dolayıdır.
IŞIK ANİMASYONU
IŞIK ANİMASYONU
Aşağıdaki resmi inceleyiniz.
Resimdeki çocuk;
Resimdeki ressam,
1.
Lanbadan çıkan ışık doğrudan gözüne geldiği için
lambayı görür.
2.
Lambadan çıkıp tablodan yansıyan ışık gözüne
geldiği için tabloyu görür.
Haydi Video İzleyelim
Işıktan Renkler
Haydi Video İzleyelim
Işıktan Renkler
Kaynakça
(2008). 6. Sınıf Temel Dersler. Zambak Yayınları. (2008)
Işığın Farklı Maddelerle Etkileşimi.<http://www.fenokulu.net/portal/Sayfa.php?Git=KonuKategorileri&Sayfa=BaslikListesi&altkatid=24> (2012, Nisan 8).
Işığın Farklı Maddelerle Etkileşimi.<http://www.fenokulu.net/portal/Sayfa.php?Git=KonuKategorileri&Sayfa=BaslikListesi&altkatid=24> (2012, Nisan 8).
Google Görseller
Yansıma Ve Kuralları
Işığın bir yüzeye
çarpıp yansıması belli bir kurala göre olur. Bir yüzeye gelen ışığa gelen ışın yüzeyden yansıyan ışığa ise yansıyan ışın adı verilir. Işığın aynaya değdiği
noktadan aynaya bir dikme çizilir. Bu dikmeye yüzeyinnormali adı verilir ve ‘ N’ harfiyle
gösterilir. Yandaki şekilde bir
yansıma olayında gelen ışık, yansıyan ışık ve yüzeyin normali gösterilmiş
Yansımanın
da Kuralı Var
Yüzeyin normali, ışınların
gelme ve yansıma açılarını ölçmede referans alınan ayna yüzeyine dik, sanal bir
doğru parçasıdır. Yüzeyin normaline kısaca “normal”
denir. Aynaya gönderilen ışığın normal ile arasındaki açı gelme açısı, yansıyan ışığın normal ile yaptığı
açı ise yansıyan açısıdır.
İki yansıma kuralı vardır;
1. Gelme açısı yansıma açısına eşittir.
2. Gelen ışın, yansıyan ışın ve normal aynı
düzlemdedir.
Pürüzlü ve Pürüzsüz
Yüzeylerde Yansıma
Düzgün
ve parlak bir yüzeye gelen birbirine paralel ışın demeti yüzeyden yansıdıktan
sonra yine birbirine paralel olarak gider. Bu tip yansımaya düzgün yansıma adı verilir.
Aşağıdaki düzgün ve dağınık yansıma örneğini inceleyiniz.
Eğer ışık pürüzlü bir yüzeye düşerse ışınlar farklı doğrultularda yansır. Bu tip yansımaya dağınık yansıma adı verilir.
Düzlem
ayna, fayans yüzeyi, durgun su yüzeyi, parlatılmış mermer ve granit yer
döşemesi gibi pürüzsüz düz yüzeyler düzgün yansıma meydana getirir.
Yünlü veya pamuklu kumaş parçası, el bezi, beton duvar, toprak, tahta parçası, tuğla, asfalt, kiremit ve pürüzlü yüzeye sahip cisimler dağınık yansıma oluşturur.
Bazı yerlerde dağınık yansıma çok büyük önem kazanır. Örneğin otomobil, otobüs, kamyon gibi taşıtların ön konsolları ışığı dağınık yansıtacak şekilde hem pürüzlü hem de oval bir şekilde tasarlanır. Böylece gündüz güneş ışığının, gece de cadde ve sokak aydınlatmalarından gelen ışığın ön konsoldan yansıyıp araç sürücüsünün gözünü alması engellenir. Ayrıca asfalt yollarında pürüzlü bir yüzeye sahip olması da yansımayı önler.
Cisimlerin Parlak ve
Mat Görünmesi
Metalik
renkli bir otomobilin görünüşü ile metalik boyalı olmayan bir otomobilin
görünüşünden parlaklık ve matlığı karşılaştırabiliriz. Bu fark araba
yüzeylerinin ışığı farklı oranlarda yansıtmalarından kaynaklanmaktır.
Bir
cisim, üzerine düşen oşığı çok yansıtıyorsa cisim parlak, az yansıtıyorsa cisim
mat görünür.
Kaynakça
(2008). 6.Sınıf
Temel Dersler Okula Yardımcı. Zambak Yayınları
Korkmaz, H. (2007, Nisan 19). 6.Sınıf Fen ve Teknolojileri Ders Kitabı. Pasifik Yayınları
Ercan, F. (2007, Nisan 19). 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğrenci Çalışma Kitabı. Pasifik Yayınları
Google
Görseller
Ayna Çeşitleri
AYNALAR VE KULLANIM ALANLARI
Üzerine düşen ışığın tamamına yakınını kısmını yansıtabilen
yüzeylere ayna denir. Aynalar, yansıtıcı
yüzeylerinin şekillerine göre adlandırılırlar. Yansıtıcı yüzeyi düz olan
aynalara düzlem ayna, yansıtıcı yüzeyi küre kapağı şeklinde olan aynalara küresel ayna denir. Aynalar üç gruba ayrılır: Düz
ayna, tümsek ayna ve çukur ayna.
1-
DÜZ AYNALAR :
Yansıtıcı yüzeyi düz olan aynalara düzlem ayna denir. Düzlem aynaya düşen ışınlar aynada yansıma kanunlarına göre yansırlar. Düzlem aynalarda daima düzgün yansıma görülür.
Yansıtıcı yüzeyi düz olan aynalara düzlem ayna denir. Düzlem aynaya düşen ışınlar aynada yansıma kanunlarına göre yansırlar. Düzlem aynalarda daima düzgün yansıma görülür.
Düz aynalar, cisimlerin aynı büyüklükte görüntülerini elde etmek için evlerde, mağazalarda, iş yerlerinde ve çeşitli teknolojik araçlarda kullanılır. Ayrıca projeksiyon, tepegöz, periskop gibi teknolojik araçların yapımında da kullanılır.
Çukur
Ayna :
Yansıtıcı yüzeyi çukur olan aynalara çukur ayna denir. Çukur ayna, cisimlerin görüntülerini büyütebilme ve gelen paralel ışınları bir noktada toplayabilme özelliğine sahiptir.
Yansıtıcı yüzeyi çukur olan aynalara çukur ayna denir. Çukur ayna, cisimlerin görüntülerini büyütebilme ve gelen paralel ışınları bir noktada toplayabilme özelliğine sahiptir.
Çukur Aynaların Kullanıldığı Yerler
:
Çukur aynalar teknolojik aletlerde kullanılır.
Çukur ayna ışığı bir noktada toplayacak şekilde yansıtır.
Diş hekimlerinin kullandığı araçlarda kullanılır.
Askerler, dağcılar ve işçiler tarafından kullanılır
Teleskop yapımında kullanılır Işıldak, el feneri ve araba farları çukur aynadan yapılır.
Mikroskopta incelenecek cisim üzerine ışık düşürmek için kullanılır.
Diş hekimlerinin kullandığı araçlarda kullanılır.
Askerler, dağcılar ve işçiler tarafından kullanılır
Teleskop yapımında kullanılır Işıldak, el feneri ve araba farları çukur aynadan yapılır.
Mikroskopta incelenecek cisim üzerine ışık düşürmek için kullanılır.
Tümsek Ayna
:
Yansıtıcı yüzeyi tümsek olan aynalara tümsek ayna denir. Tümsek ayna, cisimlerin
görüntülerini küçültebilme ve gelen paralel ışınları dağıtma özelliğine
sahiptir.
Tümsek Aynaların
Kullanıldığı Yerler :
Tümsek aynalar, ışığı daha geniş alanlara
yansıttığı için daha fazla aydınlanma veya daha geniş görüş alanı sağlamak için
kullanılır. Bu nedenler arabalarda yan ayna olarak kullanılır.
NOT : 1- Araçlardaki
yan aynalar, daha geniş bir görüş açısı sağlamak için tümsek aynadan, dikiz
aynaları ise arkadaki araçların yerinin tam olarak anlaşılabilmesi için düz
aynadan yapılmıştır.
Vidio İzleyelim
Çukur Aynada Görüntü Oluşumu
Kaynakça
Üstündağ, M. Aynalar Ve Kullanım Alanları.
<http://www.fenokulu.net/portal/Sayfa.php?Git=KonuKategorileri&Sayfa=BaslikListesi&altkatid=24> (2012, Nisan 8).
<http://www.fenokulu.net/portal/Sayfa.php?Git=KonuKategorileri&Sayfa=BaslikListesi&altkatid=24> (2012, Nisan 8).
(2008). 6.Sınıf Temel Dersler Okula Yardımcı. Zambak Yayınlar
Google görseller
Aynalarda Görüntü
Aynada Nasıl Görünüyorum?
Düz aynalarda görüntü
•
Düzdür
•
Cisimle eşit boydadır.
•
Cisimle ayna arasındaki mesafe görüntü ile ayna
arasındaki mesafeye eşittir.
•
Gerçek değildir (zahiridir)
• Görüntü ve cisim birbirinin simetriğidir.
Eğer çukur aynanın önüne konulursa cismin
görüntüsü büyük ve düz olur.
Tümsek aynanın önüne konulan cismin görüntüsü küçük ve düz
olur. Tümsek aynadan bakarak tüm sınıfın içini, arkadaşlarınızı görmeniz
mümkündür.
Düz Aynada Görüntü Animasyonu
Kaynaklar
Küresel Aynalar. <http://www.olcayeti.com/images/pdf/kureselayna.pdf >.(2012, Nisan 8)
(2008). 6.Sınıf Temel Dersler Okula Yardımcı. Zambak Yayınları
Korkmaz, H. (2007, Nisan 19). 6.Sınıf Fen ve Teknolojileri Ders Kitabı.
Pasifik Yayınları
Ses Kaynakları
Ses
Madde İle Karşılaşınca Ne Olur?
Vidio İzleyelim
Kuş Cıvıltıları
Titreşen her cisim ses çıkarır. Ses üreten varlıklara ses kaynağı adı verilir. Kendisi ses çıkaran varlıklar doğal ses kaynağıdır. İnsan sesi, hayvan sesi, rüzgâr uğultusu doğal seslere örnektir.
Bazı varlıklar ise yapay olarak ses çıkarır hale getirilir.
Bunlar yapay ses kaynaklarıdır. Örneğin
davul sesi, araba motorunun çıkardığı ses, düdük sesi yapay seslere örnektir.
Vidio İzleyelim
Kuş Cıvıltıları
Ses
Nasıl Yayılır?
Sesin yayılması dalgalar halinde
olur. Bunu suya atılan bir taşın oluşturduğu dalgalarının yayılmasına benzetebiliriz.
Bir radyo hoparlöründen çıkan ses de dalgalar halinde etrafa yayılır.
Ses kaynağından çıkan ses dalgaları bir engele çarptığında yansır. Buna sesin yansıması adı verilir.
Kaynakça
Ses Nsıl Yayılır. <http://www.olcayeti.com/images/pdf/kureselayna.pdf
>.(2012, Nisan 8)
Ercan, F. (2007, Nisan 19). 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğrenci Çalışma
Kitabı. Pasifik Yayınları
(2008). 6.Sınıf Temel Dersler Okula Yardımcı. Zambak Yayınları
Ses Nsıl Yayılır. <http://www.olcayeti.com/images/pdf/kureselayna.pdf >.(2012, Nisan 8)
Ercan, F. (2007, Nisan 19). 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğrenci Çalışma Kitabı. Pasifik Yayınları
Google Görseller
Ses Madde İle Karşılaşırsa Ne olur?- Yankı
Ses
Madde İle Karşılaşırsa Ne Olur?
İşitebilmeniz için etrafınızdaki seslerin öncelikle kulakkepçesi tarafından toplanması gerekir. Kulak kepçesi, çevreden gelen sesleri kulak kanalına gönderir. Kulak kanalı, sonunda kulak zarı bulunan bir tünel gibidir.
Kulak kepçesi duyulan seslerin kalitesini artırır. Kulağı az
işiten insanlar, ellerini kulaklarına götürerek daha iyi duymaya çalışırlar. Bu
şekilde, ses dalgalarını kulak kanalı içerisine daha fazla yansımasını sağlamak
isterler. Ses, kulak kanalı içerisinde yaptığı yansımalarla kulak zarına kadar
ulaşır. Bu şekilde duyma olayı başlamış olur.
Ses ve İşitme Animasyonu
Sesin yansımasını, su dalgalarının düz bir yüzeye çarparak
yansımasına benzetebilirsiniz. Su dalgalarının yansımasını görebildiğiniz halde
ses dalgalarının yansımasını göremezsiniz.
Bir
Ses Oyunu: Yankı
Sesin bir engelden yansıyıp belirli bir süre sonra tekrar duyulması olayına yankı adı verilir.
Koridor, boş büyük bir oda, spor salonu, vadi gibi bir yerde
bağırdıktan kısa bir süre sonra sesimizi tekrar duymamız sesin yankılanmasından
kaynaklanır.
Ancak her durumda sesimizin yankısını duyamayız. Kulağımız,
iki ses arasındaki süre 0,1 saniyeden fazla ise o sesi algılayabilir. Yani
kulağa gelen iki ses arasında en az bu kadar süre olmalıdır yankının olması
için.
Kaynakça
(2008). 6.Sınıf Temel Dersler Okula Yardımcı. Zambak Yayınları
Sesin Kullanım Alanları-Sesin Soğurulması
Ses,
Bilim Ve Teknolojide Nasıl Kullanılır?
Günümüzde bazı teknolojik araçlarda ses dalgalarının yansımasından
faydalanılmaktadır.
Ultrason aletleri insan vücuduna ses dalgaları sayesinde
vücuttaki dokuların durumu görüntülenir.
Radarlar ve
sonar sistemleri, ses dalgalarını kullanarak bilgi edinmeyi sağlayan teknolojik
ürünlerdir.
Ses
Nereye Gidiyor(Sesin Soğurulması)
Sesin madde tarafından yutulmasına sesin soğurulması adı verilir. Pürüzlü ve gözenekli yüzeyler yansıyan sesleri birbirine karıştırır. Böyle yüzeyler hava moleküllerinin düzenli hareket etmesini engeller. Bu nedenle pürüzlü yüzeylerde yankı oluşmaz ve ses daha kolay soğurulur. Yüzeylerde soğurulan sesin bir kısmı ısı enerjisine dönüşür. Ortamda çok az miktarda sıcaklık artışı olur.
Vidio İzleyelim
Kaynakça
(2008). 6.Sınıf Temel Dersler Okula Yardımcı. Zambak Yayınları
Ercan, F. (2007, Nisan 19). 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğrenci Çalışma
Kitabı. Pasifik Yayınları
Google Görseller
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)