Solunum sistemi / ÇOKLU ZEKÂ KURAMINA GÖRE DERS PLANI

ÇOKLU ZEKÂ KURAMINA GÖRE DERS PLANI

BÖLÜM 1

DERSİN ADI	Fen Ve Teknoloji
SINIF	6. SINIF
ÜNİTE ADI/NO	Vücudumuzda sistemler/5.Ünite
KONU	Solunum Sistemi
ÖNERİLEN SÜRE	40+40 dk (2 ders saati)

BÖLÜM 2

Öğrenci Kazanımları	3.Solunum sistemi ile ilgili olarak öğrenciler;                 3.1.Solunum sistemini oluşturan yapı ve organları; model, levha ve/veya şema üzerinde göstererek görevlerini açıklar (FTTÇ-4). 3.2.Akciğerlerin yapısını açıklayarak, alveol - kılcal damar arasındaki gaz alış-verişini şema ile gösterir. 3.3.Soluk alıp verme mekanizmasını gösteren bir model tasarlar (BSB-28). 3.4.Teknolojik gelişmelerin solunum sistemi sağlığına olumlu-olumsuz etkilerini tartışır (FTTÇ-28, 29, 30, 31,  32).                               3.5.Solunum sisteminin sağlığını korumak için pratik öneriler sunar.
Bilimsel Süreç Becerileri	28.Deney ve gözlemlerden elde edilen verileri derleyip işleyerek gözlem sıklığı dağılımı, çubuk grafik, tablo ve fiziksel modeller gibi farklı formlarda gösterir.
Ünite Kavramları Ve Sembolleri	Burun, Ağız, Yutak, Gırtlak, Soluk Borusu, Bronş, Akciğer, Alveol, Diyafram, Göğüs Boşluğu, Karın Boşluğu
Güvenlik Önlemleri	Laboratuvar Kurallarına Uyulması ve pet şişeyi keserken dikkat edilmeli ya da başka bir deney veya etkinlik yapılacaksa bununla ilgili tüm önlemlerin alınması ve öğrencilerin dikkat etmesi gereken kuralların hatırlatılması
Öğretme-Öğrenme yöntem Ve Teknikleri	Tartışma, Sunuş, Buluş, Soru-Cevap, Kavram Haritası, Gösteri, Gösterip-Yaptırma Yöntemi, Örnek Olay incelenmesi, Beyin Fırtınası, Tüme Varım, Tümden Gelim…
Kullanılan Eğitim teknik, Araç-Gereç ve Kaynaklar (Öğretmen-Öğrenci)	Pet Şişe, Lastik Tıpa, Y Şeklinde Cam Boru,2 Tane Balon, Büyük Balon, Lastik; Büyük Naylon Kap, Pipet,1 Tane Küçük Su Şişesi. Fen Bilgisi Laboratuvar Uygulamaları Deneyleri Kitabı, Bilgisayar, Projeksiyon, Bilim Teknik Dergileri, Renkli Çıktılar…

ÖĞRENME-ÖĞRETME ETKİNLİKLERİ	1.Sözel Dilsel	“Solunum nedir? Soluk alıp verme sırasında alınan hava vücudumuzda nasıl bir yol izler?” soruları sorularak öğrencilerin öğrendikleri bilgiler ölçülür. “Vücudumuzdaki karbondioksit varlığını nasıl anlarız” sorusu yöneltilir. Akciğer, alveol, diyafram, bronş, bronşçuk, solunum… kelimelerin geçtiği bir kompozisyon ya da şiir yazmaları istenir.
	2.Doğacı	Öğrencilere su altı dünyasında dalgıçların havasız kalıp nasıl ölmedikleri sorulur. “Dalgıçlar oksijen tüpü olmadan denize dalsalardı, soluk alıp vermeden ne kadar süre dayanabilirlerdi? Soluk alıp vermek niçin bu kadar önemlidir? Soluk alıp verme olayında görevli yapı ve organlar nelerdir?” sorularıyla öğrencilere bir dalgıcın su altındaki fotoğrafı gösterilir ve soruların tartışılması istenir. Başka hangi durumlarda oksijen tüpü veya maskesinin kullanıldığı tartışılır. Sigara içmenin sağlık açısından zararları tartışılıp bununla ilgili neler yapıla bilineceği üzerinde durulur.
	3.Sosyal-Kişilerarası	Öğrencilere “Akciğerlerim” etkinliği yaptırılır.
	4.Mantıksal-Matematiksel	Solunum olayının nasıl olduğuna ilişkin hipotez kurmaları sağlanır. İnsanın dakikada ortalama kaç defa nefes alıp verdiği sorusu sorularak cevabın bulunması için gerekirse tüm sınıfça bir dakika sayılarak nefes alıp verme çalışması yapılabilir.
	5.İçsel-Bireysel	Öğrencilere kendilerini akciğer olarak hayal etmeleri istenir. Soluk alıp verirken kendilerinde fiziksel olarak nasıl bir değişme olabileceğini düşünmeleri istenir. Diyafram ile nasıl bir ilişki içinde oldukları ve bundan memnun kalıp kalmadıkları sorulur. “ Ben Akciğer Etkinliği” adı verilebilir bu uygulamaya.
	6.Görsel-Uzamsal	Öğrenciler soluk alıp verme esnasında akciğerlerdeki değişimi çizerek şekil üzerinde gösterebilir ve bunun üzerinde fikir sahibi olabilir. Ayrıca solunum animasyonu izletilerek konunun pekişmesi sağlanır.
	7.Bedensel-Kinetiksel	Akciğerlerimizi korumak ve sağlıklı bir yaşam için sigara gibi kötü alışkanlıklardan uzak durulması gerektiği hatırlatılıp birkaç nefes egzersizi öğretilerek sağlıklı bir akciğere sahip olmanın önemi üzerinde durulur.
	8.Müziksel-Ritmik	Solunum sistemi üzerine yazılan bir şarkı görsellerle zenginleştirilerek dinletilir ve daha sonra öğrencilerin şarkıya eşlik etmeleri istenir.

ETKİNLİKLER

1.       SÖZEL-DİLSEL ZEKÂ ANLATIM

Soluk alıp verme olayında burun, yutak, gırtlak, soluk borusu, bronşlar ve bronşçuklar

ile akciğerler görevlidir. Diyafram ve kaburgalar arasında bulunan kaslar da soluk alıp verme olayına yardımcı olur. Bu olay sırasında görevli yapı ve organların hepsi solunum sistemini oluşturur.

Akciğerler: Süngerimsi                                                 yapıda olan akciğerler biri sağda, diğeri solda olmak üzere iki tanedir. Akciğerlerin yapısında, çok ince duvarları olan alveoller bulunur. Alveollerin çevresi çok sayıdaki kılcal damarlarla çevrilidir. Akciğerle kan arasındaki gaz alış verişi alveollerde gerçekleşir. Bronşlar ve bronşçuklar: Soluk borusu, bronş adı verilen iki kola ayrılır. Bu kollardan biri sağ, diğeri sol akciğere girer. Akciğerlerde gittikçe incelen birçok dala ayrılarak bronşçukları oluşturur.

                   

Soluk borusu: Üst üste dizilmiş kıkırdak halkalardan oluşur. Soluk borusunun görevi, havanın akciğerlere iletilmesini sağlamaktır. Soluk borusunun içi bir zarla kaplıdır. Bu zar, toz parçacıklarını ve mikropları tutmak için kaygan ve yapışkan bir salgı üretir. Tutulan yabancı maddeler balgam şeklinde dışarı atılır.

Bunları Biliyor muydunuz?

Soluğumuzdaki karbon dioksidin varlığını nasıl anlarız? Kireç suyuna bir

pipetle üflediğimizde, kireç suyunun bulanıklaştığını görürüz. Bunun sebebi

soluğumuzdaki karbon dioksit gazıdır.

SOSYAL-KİŞİLERARASI ETKİNLİĞİ

“AKCİĞERLERİM ETKİNLİĞİ”

Araç-Gereçler

◆oyun hamuru -2,5 Litrelik Pet Şişe

◆ Bir Adet Büyük Balon

◆ İki Adet Küçük Balon ya da tülbentten yapılan keseler

◆ Pipetler

◆ Tek Delikli Mantar Tıpa

◆ İplik

◆ Makas

Etkinliğin yapılışı

5-6 kişilik gruplar oluşturulur.

Plastik borulardan Y şeklinde bir boru hazırlanır.

Oyun hamurundan akciğer şekilleri hazırlanır.

Y şeklindeki plastik borunun bir ucu bir akciğere diğer ucu diğer akciğere gelecek şekilde bağlanır. Y borusunun tek olan ucu ise nefes borusunu oluşturur.

Akciğerlere yapıştırılan plastik boruların içine birkaç tane pipet sokulur bunlar da kılcal damarları oluşturur.

Pipetlerin uçları hava keselerini simgeleyen ya küçük balonlar ya da küçük tülbentten yapılan kesecikler bağlanır. Bu keselerin etrafına kırmızı ipler bağlanır. Bunlar da kılcal damarları oluşturur.

Etkinlik Bitiminde Öğrencilere Buldurulması Gereken Sorular

1.Yaptığımız modelde kullandığımız araç-gereçleri, solunum sistemimizin hangi

organlarına benzetebiliriz?

2. Hazırladığımız modelin çalışmasıyla soluk alıp vermemiz arasında nasıl bir benzerlik

vardır?

Not; “Etkinliğin yapılışı” başlığında soruların cevapları verilmiştir.

İÇSEL- BİREYSEL YA DA GÖRSEL- UZAMSAL ZEKÂ ETKİNLİĞİ

“Ben Akciğer” Etkinliği

Öğrencilere kendilerini akciğer olarak hayal etmeleri istenir. Soluk alıp verirken kendilerinde fiziksel olarak nasıl bir değişme olabileceğini düşünmeleri istenir. Diyafram ile nasıl bir ilişki içinde oldukları ve bundan memnun kalıp kalmadıkları sorulur. “ Ben Akciğer Etkinliği” adı verilebilir bu uygulamaya.

Soluk Alma: Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi diyafram, soluk aldığımız zaman kasılarak düzleşir ve akciğerlerin tabanını aşağıya doğru çeker. Bu sırada kaburgaların arasında bulunan kaslar kasılarak göğüs kafesinin genişlemesine yardımcı olur. Böylece akciğerler soluk borusundan gelen havayı içine alır.  Soluk Alma

Soluk Verme: Diyafram ve kaburga kasları gevşediği anda göğüs kafesi daralır. Akciğerler eski hâline döner. Böylece akciğerlerdeki hava da dışarı çıkmış olur. Bu olay yandaki şekilde görülmektedir. Soluk Verme

BÖLÜM 3

Ölçme Değerlendirme Değerlendirme öğrencilere yöneltilen sorulara verilen cevaplara göre ürün dosyasına işlenecektir. Gözlem formu, Öz değerlendirme formu, Performans değerlendirme vb.	Yapılan grup çalışması sonrasında akran değerlendirme formu dağıtılarak değerlendirmeye alınır. Zaman dikkate alınarak başka değerlendirme ölçeği de kullanılabilir.
Dersin Diğer Derslerle İlişkilendirilmesi	Beden Eğitimi, Resim, Türkçe, Müzik

BÖLÜM 4

Planın Uygulanmasına İlişkin Açıklamalar

Konu zaman dikkate alınarak öğrencilere verilmelidir. Bulunulan yerin fiziki ve ekonomik koşulları dikkate alınarak etkinliklerdeki malzemeler değiştirilebilir, aynı kazanımları verebilecek başka etkinlikler uygulanılabilir. Planın kritik bir zamana denk gelmesi halinde sonraki plan da dikkate alınarak konular verilmeye çalışılmalıdır.